Jeśli Twoje wyobrażenia o zwierzętach są ostrzejsze niż na temat roślin, nie jesteś sam. Dzieci rozpoznają, że zwierzęta to żywe stworzenia, zanim zdadzą sobie sprawę, że rośliny również żyją!
Plant blindness czyli ślepota na rośliny
Ta tendencja nosi nazwę ślepota na rośliny (plant blindness) i odnosi się do niemożności dostrzeżenia lub zauważenia roślin we własnym środowisku. Termin został wymyślony dwadzieścia lat temu przez dwóch botaników, Elizabeth Schussler i Jamesa Wandersee.
Istnieją przyczyny poznawcze i kulturowe, dlaczego zwierzęta są łatwiejsze do odróżnienia. Ponieważ rośliny ledwo się poruszają, rosną blisko siebie i często mają podobny kolor, nasze mózgi mają tendencję do grupowania ich razem. Ludzki system wzrokowy odfiltrowuje niegroźne rzeczy, takie jak rośliny i gromadzi je razem.
Preferujemy podobieństwo biobehawioralne: jako naczelne zauważamy stworzenia najbardziej do nas podobne. W społeczeństwach ludzkich istnieje także ciągłe wzmocnienie idei, że zwierzęta są zasadniczo bardziej interesujące i widoczne niż rośliny. Nazywamy zwierzęta i przypisujemy im cechy ludzkie. Postrzeganie zwierząt jako podobnych lub bardziej podobnych do nas zachęca do naszej empatii. To wpływa na decyzje dotyczące ochrony gatunków.
Urbanizacja i czas spędzany z urządzeniami oznacza, że szkoda wyrządzona ludziom przez wyobcowanie z natury rośnie. A im rzadszy kontakt z przyrodą, tym większa ślepota na nią. Jak wyjaśnia Schussler, „ludzie mogą rozpoznać (wizualnie) tylko to, co już znają”. Potrzeba nowego bodźca, który spowoduje, że zaczniemy na nowo dostrzegać przyrodę.
Jednym z kluczy do zmniejszenia ślepoty na rośliny jest zwiększenie częstotliwości i różnorodności sposobów patrzenia na nie. Schussler twierdzi, że codzienne interakcje z roślinami są najlepszą strategią. Dodajmy też inne, działające ujęcia: rośliny-sztuka, rośliny-medycyna, rośliny-aktywność fizyczna (jej otoczenie), rośliny-aranżacja wnętrz. Cokolwiek zbuduje w nas większą świadomość i empatię wobec roślin. Na szczęście my, miłośnicy kąpieli leśnych, jesteśmy szczególnie wrażliwi na rośliny. Obserwujemy je, staramy się dostrzegać piękno kolorów, czy różnorodność kształtów.