Opowiemy Wam o badaniu, któremu zespół japońskich naukowców poddał grupę kobiet w wieku między 40-73 lata. Dotychczas większość eksperymentów terenowych nad terapią leśną obejmowała zdrowych, młodych dorosłych. Podczas, gdy tymi, którzy najbardziej potrzebują leśnych korzyści, mogą być starsi dorośli z wyższym ryzykiem chorób związanych ze stresem i stylem życia, takich jak wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca i depresja.
Niewiele badań sprawdziło wpływ znormalizowanego programu terapii leśnej na populacje o wyższym ryzyku, w szczególności praktyki kąpieli leśnej, którą można ukończyć w ciągu jednego dnia. A która jest programem wygodnym i szeroko dostępnym.
Siedemnaście japońskich kobiet zostało zrekrutowanych z Centrum Promocji Zdrowia w miasteczku Agematsu w prefekturze Nagano. Kryteriami włączenia były kobiety w wieku 40 lat lub starsze. Kandydatki, które uważały, że chodzenie w czasie upałów może być trudne, zostały wykluczone z testu. Sześć spośród zakwalifikowanych kandydatek przyjmowało leki na nadciśnienie, które było dobrze kontrolowane.
O godzinie 14:00 w przeddzień rozpoczęcia terapii leśnej badane zebrały się w poczekalni Centrum Promocji Zdrowia. Otrzymały opis eksperymentu i podpisały zgodę na udział. Po zakończeniu badań fizjologicznych i kwestionariuszy badane rozeszły się o 16:30. O badaniach fizjologicznych więcej piszemy poniżej. Uczestniczki poproszono o niespożywanie alkoholu przez cały okres badania, poza tym miały wykonywać wszystkie normalne czynności „życia codziennego” w dniu poprzedzającym terapię leśną.
Dzień badania
Program terapii leśnej przeprowadzono w, znanym nam skądinąd, lesie Akasawa 😊 Tego dnia pogoda była pochmurna, ze średnią temperaturą 21,5°C (18,2°C–27,5°C) i wilgotnością 81% (49%–96%).
Jak badano wskaźniki fizjologiczne?
Zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi uczestniczek oraz odczyty ich tętna uzyskano z prawego ramienia za pomocą przenośnego cyfrowego sfigmomanometru. Zabiegi te przeprowadzono między 15:09 a 15:22 w dniu poprzedzającym dzień badania oraz między 14:44 a 14:56 po terapii leśnej w celu kontroli efektów okołodobowych.
Kortyzol ślinowy, który wykazuje wiarygodny wzrost pod wpływem stresu, został zmierzony jako wskaźnik aktywności endokrynnej. Próbki śliny pobrano za pomocą urządzenia do pobierania śliny między 15:28 a 15:35 w dniu poprzedzającym terapię leśną oraz między 14:57 a 15:05 po terapii leśnej.
Wskaźniki psychologiczne
Do oceny psychologicznej odpowiedzi organizmów badanych na terapię leśną wykorzystano metodę dyferencjału semantycznego (SD) oraz skróconą formę Profilu Stanu Nastroju (POMS). Kwestionariusze te wypełniali badani w dniu poprzedzającym terapię leśną oraz po odbyciu kąpieli leśnej.
Przebieg programu
Uczestniczki badania udały się na kąpiel leśną jako grupa prowadzona przez przewodnika. Nie wolno im było mieć ze sobą telefonów komórkowych. Program składał się z wielu aktywności i trwał łącznie 4 godziny i 41 minut. Badane chodziły po wyznaczonym obszarze, a następnie podczas przerw na odpoczynek – siadały lub kładły się na plecach w lesie na wodoodpornych prześcieradłach ułożonych na ziemi.
Tytoń i wszelkie napoje (oprócz wody mineralnej) były zabronione podczas spaceru. Badane zjadły natomiast w trakcie programu obiad przygotowany z lokalnych składników. Po zakończeniu praktyki uczestniczki wróciły do centrum na ponowne pomiary wskaźników fizjologicznych oraz wypełnienie kwestionariuszy. Wyniki te następnie porównano z wynikami uzyskanymi poprzedniego dnia. Celem było porównanie fizjologicznych i psychologicznych efektów terapii leśnej z czynnościami dnia codziennego. Oględziny fizjologiczne i psychologiczne wykonano mniej więcej w tym samym czasie w dniu poprzedzającym terapię i w dniu wizyty w lesie.
Wyniki badań
W niniejszym badaniu oceniono fizjologiczne i psychologiczne korzyści terapii leśnej u kobiet japońskich w średnim wieku. Średnia częstość tętna była istotnie niższa po chodzeniu w środowisku leśnym niż w dniu poprzedzającym terapię leśną. Ponieważ częstość tętna jest podstawowym wskaźnikiem aktywacji autonomicznego układu nerwowego, spadek tętna wskazał na stan relaksacji u kobiet w średnim wieku.
Aktywność współczulną (czyli odpowiedzialną za reakcję „walki i ucieczki”) można określić mierząc poziom adrenaliny i/lub noradrenaliny w moczu. Wiemy, że zmniejszenie stresu zmniejsza aktywność współczulną, mierzoną ogólnoustrojowym poziomem kortyzolu. Stężenie kortyzolu jest najwyższe zaraz po przebudzeniu i w ciągu dnia spada, by ustabilizować się po południu. Do pomiaru poziomu kortyzolu wykorzystano próbki śliny, ponieważ ta metoda jest łatwa do zastosowania w warunkach terenowych i nieinwazyjna. Ponadto kortyzol w ślinie zapewnia wiarygodną prognozę całkowitego i wyliczonego stężenia wolnego kortyzolu w surowicy. Doniesiono, że prawidłowy poziom kortyzolu w ślinie wynosi 0,07–0,73 μg/dl. Wiele wcześniejszych badań wykazało, że obniżony poziom stresu skutkuje niższym poziomem kortyzolu. W związku z tym wysnuto wniosek, że terapia leśna zmniejsza stres u kobiet w średnim wieku.
Podsumowując, badanie ujawniło, że terapia leśna wywołała znaczące zmniejszenie poziomu tętna, zmniejszenie poziomu kortyzolu w ślinie, wzrost odczucia komfortu i relaksu, zmniejszenie skali „napięcie-lęk” oraz zwiększenie poczucia wigoru u kobiet w średnim wieku. Spacery po lesie według standardowego programu leśnej terapii wywoływały relaksację fizjologiczną i psychiczną. Wyniki programu sugerowały możliwość zastosowania klinicznego.
Terapia leśna jest coraz częściej uznawana nie tylko za wygodne ćwiczenie, ale także jako czynność relaksacyjną i radzenie sobie ze stresem o udowodnionych korzyściach klinicznych. Co więcej, możemy kontrolować wydatek energetyczny, wybierając odpowiedni teren, dystans i prędkość chodzenia oraz włączając regularne sesje odpoczynku i relaksu, takie jak siedzenie, leżenie i głębokie oddychanie. Terapia leśna może być skuteczną i wygodną metodą łagodzenia objawów menopauzy, takich jak brak równowagi autonomicznej, sztywność barku, ból kolana, zaparcia, duszność i depresja. Ponadto, jako aktywność grupowa, terapia leśna jest okazją do spędzenia czasu na obcowaniu z naturalnym środowiskiem w gronie przyjaciół i rodziny.
Za: H. Ochiai, H. Ikei, C. Song, M. Kobayashi, T. Miura, T. Kagawa, Q. Li, S. Kumeda, M. Imai, Y. Miyazaki, Fizjologiczne i psychologiczne skutki programu terapii leśnej u kobiet w średnim wieku, Int J Environ Res.Public Health, grudzień 2015.
